..ორი მოწვევის დეპუტატია... აქტიური პარტიული ცხოვრებაც გამოუცდია - ვიდრე პარლამენტარი გახდებოდა, პარტიის პიარი ებარა და ზუსტად იცოდა, ვინ და რომელი თემა როდის გაეპიარებინა... სხვათა შორის, ლექსებს წერს... ამბობენ, რომ პოეზიაში რაღაცით ტერენტი გრანელს ჰგავს, რაც იმას ნიშნავს, რომ პრაგმატიკოსია, ანუ ოცნება მაინცდამაინც არ უყვარს, თუმცა... 2012 წლის საპარლამენტო და წლევანდელ თვითმმართველობის არჩევნებში “ოცნების” ინტერესებს იცავდა... მოსახლეობის უმეტესობის მსგავსად, უმუშევარია. ხშირად არც მედიაში ჩანს. არადა, ძალიან ბევრი რამე იცის და ეს ბუნებრივიცაა - ათასი რამის თვითმხილველი და მომსწრეა... მოკლედ, გთავაზობთ პირისპირ საუბარს ხათუნა ხოფერიასთან, ანუ როგორც მეგობრები ეძახიან, “ხოფოსთან”.
- ხათუნა, როგორ ხარ, პოლიტიკაში რატომ აღარ ჩანხარ?
- გამოთქმას - “ყოფილი პოლიტიკოსი” არ ვეთანხმები, რადგან მინდა თუ არა, პოლიტიკაში ვარ, მით უმეტეს, ორი მოწვევის პარლამენტის წევრი ვიყავი, თან პარლამენტში ისე კი არ მოვხვდი, ვიღაცას სიაში რომ ჩავეწერე. პარტიული კადრი ვარ - საქართველოსთვის ყველაზე რთულ პერიოდში, 90-იანი წლების დასაწყისში, პარტიაში პიარი და საზოგადოებასთან ურთიერთობა მიმყავდა და ძალიან დიდი სკოლა გავიარე...
მოკლედ, ისევ პოლიტიკაში ვარ და ეს სოციალური ქსელიდანაც ჩანს, უბრალოდ, დასაქმებული არ ვარ.
- წესით, დასაქმებული უნდა იყო, რამეთუ “ოცნების” საარჩევნო კამპანიაში აქტიურად მონაწილეობდი. სხვა თუ არაფერი, 2012 წლის პირველი ოქტომბრის არჩევნებზე, ზუგდიდში, გია ბარამიძეს დაუპირისპირდი... ისე, ამ გადასახედიდან, უხერხულობას არ გრძნობ, ყოფილ მეგობარს ვიდეოკამერების წინ რომ ეჩხუბე?
- ზუგდიდის საოლქო კომისიაში “ოცნების”, კერძოდ, ალასანიას წარმომადგენელი ვიყავი. გიას კი, სამეგრელო საერთოდ არ ეხებოდა... მახსოვს, დღის 12 საათი იქნებოდა, გია საარჩევნო კომისიის შენობაში რომ შემოვიდა და მაშინვე ვკითხე, ჩემს გამო გამოგაგზავნეს-მეთქი?
- ანუ, ბარამიძემ შენი სუსტი წერტილები იცოდა და, საქმე საქმეზე რომ მიმდგარიყო, ადვილად გმართავდა?
- ჩვენ ერთმანეთის სუსტი წერტილებიც ვიცით და ძლიერიც. ბოლოს და ბოლოს, წლების განმავლობაში, ერთი ოჯახივით ვცხოვრობდით... გია სწორედ იმიტომ გამოაგზავნეს, რომ დამპირისპირებოდა და არ დაფიქსირებულიყო, თუ როგორ გაყალბდა ზუგდიდში არჩევნები... თუ მე ხმა არ უნდა ამომეღო და ყოფილ თანაგუნდელს არ უნდა დავპირისპირებოდი, მაშინ გიაც არ უნდა მოსულიყო...
- თქვენ მხოლოდ თანაგუნდელები კი არა, როგორც ამბობ, ერთი ოჯახი იყავით, მაგრამ ერთმანეთს ასე მწარედ ზურაბ ჟვანიას გამოც არ დაპირისპირებიხართ...
- ვთვლი, ისე მოვიქეცი, როგორც უნდა მოვქცეულიყავი - გია იქ არ უნდა მოსულიყო და რაკი მოვიდა, პასუხიც უნდა გამეცა. საოლქო კომისიაში კანონის სრული დაცვით ვიყავი, გია კი, გაყალბებული დოკუმენტებით მოვიდა. ვანო, ხომ საკითხავია, რატომ და ვის დასაცავად მოვიდა - ახალაიებისა და მეგის ქარდავასი?! მე იქ იმიტომ ვიყავი, რომ სამეგრელოში “ნაცმოძრაობა” დამარცხებულიყო და დამარცხდა კიდეც, მაგრამ ყველაფერი გააკეთეს, რომ ეს ოქმებში არ ასახულიყო. ბარამიძეც საამისოდ გამოიყენეს. “ნაციონალებიდან” შეიძლება, ნებისმიერი სხვა ვინმე მოსულიყო, მაგრამ ახალაიებისა და მეგის ქარდავას დასაცავად ზუგდიდში გია ბარამიძე არ უნდა ჩამოსულიყო.
- რატომ?
- იმიტომ, რომ გიამ ყველაზე კარგად იცის, ეს ადამიანები ვინ არიან. ისინი ერთი გუნდის წევრები არასოდეს ყოფილან. მეტიც, გარკვეული პერიოდის განმავლობაში, “ნაცმოძრაობის” ამ ჯგუფის მიმართ, რომელიც ყველანაირ ამორალურობას ჩადიოდა, გამოკვეთილი პოზიციაც ჰქონდა.
- ამ ჯგუფზე ბარამიძე რას ამბობდა ხოლმე?
- (იღიმება) ვანო, ბარამიძეზე უნდა ვისაუბროთ?
- არა, უბრალოდ, სიტყვამ მოიტანა, თან ბარამიძე ბოლოდროინდელ პოლიტიკურ პროცესებში ერთ-ერთი ყველაზე საინტერესო ფიგურაა... ხათუნა, ადამიანებმა, რომლებიც თავის დროზე ე.წ. ჟვანიას გუნდის წევრები იყვნენ, პოზიცია ფულის გამო შეიცვალეს თუ მათზე არსებული კომპრომატების შეეშინდათ? რომ გაჩუმებულიყავი, “ნაციონალები” ფულს შენ გთავაზობდნენ?
- არა... სხვათა შორის, პირველი ადამიანი ვარ, რომელიც ამ გუნდს ჯერ კიდევ ზურას სიცოცხლეშივე გაემიჯნა და ეს შენ ძალიან კარგად იცი...
- ისიც მახსოვს, მიშას ჯერ კიდევ რევოლუციამდე რომ “დაეტაკე”...
- ეს დაპირისპირება 2001 წელს მოხდა და 2004 წელს, ზუსტად იმ დღეს, როცა სიები ცესკო-სთვის უნდა ჩაებარებინათ, სიიდან სააკაშვილმა ამომიღო.
- სააკაშვილმა ამოგიღო თუ მერაბიშვილმა?
- როგორც მითხრეს, სააკაშვილმა...
- სააკაშვილთან დაპირისპირების მიუხედავად, “ვარდების რევოლუციის” ავანგარდში იყავი. ზურაბ ჟვანიას რატომ არ ურჩიე, მიშას გვერდით დგომა სახიფათოაო?
- სააკაშვილის გვერდით არც მე ვიდექი და არც - ჟვანია...
- აბა, რას ამბობ?! - სააკაშვილი და ჟვანია ხომ რევოლუციის მებაირახტრეები იყვნენ...
- კი ბატონო, მაგრამ ეს რევოლუცია “გაერთიანებულმა დემოკრატებმა” დავიწყეთ - 13 საათზე ბრიფინგი ჩავატარეთ და ჟვანიამ ხალხს ფილარმონიაში შეკრებისკენ მოუწოდა, 15 საათზე 7 ათასი ადამიანი მოვიდა და თვალებს არ დავუჯერეთ. ამ შეხვედრის მესიჯი ერთადერთი იყო: “არჩევნები გაგვიყალბეს - დაიცავი შენი ხმა!” ფილარმონიიდან დავიძარით და, რუსთაველის გავლით, პარლამენტისკენ წავედით. სააკაშვილი საქმის კურსში იყო, მაგრამ ფილარმონიაში არ მოვიდა.
- რატომ?
- იმიტომ, რომ სახელმწიფო მინისტრ ავთო ჯორბენაძესთან მოლაპარაკებას აწარმოებდა. მანამდე არსებობდა გარიგება, რომ არჩევნებში პირველ ადგილზე “მოქკავშირი” უნდა გასულიყო, მეორეზე - “ნაცმოძრაობა”, მაგრამ აჭარიდან სამასი ათასზე მეტი ხმა ჩამოვიდა და “აღორძინებამ” “ღირსეულად” მეორე ადგილი დაიკავა, რასაც სააკაშვილის უკმაყოფილება მოჰყვა, თუმცა იმედი ჰქონდა, რომ ჯორბენაძის დახმარებით, მაინც მეორე ადგილზე გავიდოდა. აი, სწორედ ამ დროს ჟვანია ქუჩაში გავიდა...
ამ არჩევნებზე ნაძალადევი მებარა და უცნაური რამ მოხდა: საღამოს, უბნებში გადამოწმებული სიების გაკვრას დავესწარი, არჩევნების დღეს კი, ასობით ადამიანი სიაში არ აღმოჩნდა, ანუ სიები, სააკაშვილთან შეთანხმებით, ღამე შეიცვალა.
სააკაშვილსა და ჯორბენაძეს შორის ძალიან მარტივი გარიგება შედგა - პირველ ადგილზე, თუნდაც ერთი ხმით, “მოქკავშირი” უნდა გასულიყო.
- ამ გარიგებაზე სააკაშვილი რატომ დასთანხმდა?
- სააკაშვილისთვის პოლიტიკა ყოველთვის გარიგება და თბილი ადგილი იყო. თავის დროზე “ლეიბორისტებს” საკრებულოს თავმჯდომარეობაც დაათმობინა და ხომ ყველამ ვიცით, რომ აქ გარკვეული ფინანსები იყო ჩარეული...
- როცა “გაერთიანებული დემოკრატები” ქუჩაში გამოხვედით, სააკაშვილ-ჟვანიას, როგორც ვიცი, კარგი ურთიერთობა არ ჰქონდათ, არა?
- მართალია, მაშინდელ პრეზიდენტს ამუშავებდნენ და ეუბნებოდნენ, ჟვანია და სააკაშვილი შეკრულები არიან და სააკაშვილს ჟვანია მართავსო, მაგრამ ასე ნამდვილად არ ყოფილა - სააკაშვილს თავისი თამაში ჰქონდა დაწყებული.
ერთ საინტერესო დეტალს გავიხსენებ: პარტია რომ შექმნა, სააკაშვილმა მოითხოვა, რომ პარლამენტში ფრაქციაც ჰქონოდა. ვანო, კარგად იცი, რას ნიშნავს, როცა პარტიას პარლამენტში პოლიტიკური წარმომადგენლობა აქვს. მაშინ ფრაქციისთვის ათი ადამიანი იყო საჭირო, მაგრამ სააკაშვილმა ხალხი ვერ მოაგროვა - მის ფრაქციაში გაწევრიანების სურვილი არავის ჰქონდა. ბოლოს, მივიღეთ გადაწყვეტილება და ორი ადამიანი - გია ხევიაშვილი და პეტრე ცისკარიშვილი ვათხოვეთ, რასაც გია ხევიაშვილიც დამიდასტურებს. მახსოვს, გიამ მითხრა, რას მიშვრებით, არ გეცოდებით, ადამიანები არ ხართო?!
- “გათხოვების” იდეა ჟვანიას გაუჩნდა?
- რა თქმა უნდა...
- ქართულ პოლიტიკაში “თხოვება” “მოსულა” - როგორც მახსოვს, თავის დროზე ნოღაიდელი, მგონი, “რესპუბლიკელებს” ერთ ყუთ შამპანიურში გაუცვალეთ... ისე, ეს “ნათხოვარი” ცისკარიშვილი “მართლმორწმუნე მიშისტი” როგორ გახდა?
- როგორ გახდა “მართლმორწმუნე მიშისტი” ხათუნა გოგორიშვილი, გია ბარამიძე?.. სხვათა შორის, ჟვანიას გარდაცვალებიდან ორი წელი მაინც, ამ ადამიანებს საამისო არაფერი ეტყობოდათ...
- ეს შეკითხვა თავის დროზე მარინა მოლოდინსაც დავუსვი: ჟვანიას გარდაცვალების შესახებ პირველად მაინცდამაინც ბარამიძეს რატომ შეატყობინეს?
- ეს ზურას საქმის გამოძიებაში ჩემთვის და შალვა ოგბაიძისთვისაც ერთ-ერთი მთავარი მომენტია. გიას თვითონ აქვს ნათქვამი, რომ პირველი მას შეატყობინეს. გიას, რომელიც, დარწმუნებული ვარ, მართლაც, გულგახეთქილი მიდიოდა, რათა გაეგო, თუ რა დაემართა მის უახლოეს მეგობარს, სააკაშვილმა დაურეკა და უთხრა, რომ ავარიაში მოყვა და მასთან მისულიყო. პროკურატურასაც ვუთხარი, რომ ზურას გარდაცვალების ღამეს სააკაშვილს ავარია შეემთხვა...
- ეს ცნობილია...
- სხვათა შორის, ცნობილი არაა და იცი, რატომ? - ამას თავიდან არავინ უარყოფდა, მაგრამ რამდენიმე თვის წინ, სააკაშვილის მძღოლმა, რომელიც თურქეთში გადადიოდა და სარფის საბაჟოზე აიყვანეს, თქვა, ავარია მე შემემთხვაო. მიშაც ამბობს, რომ იმ ღამეს სახლში იყო. არადა, რეალურად, საჭესთან სააკაშვილი იჯდა და ავარიაც თვითონ მოახდინა.
- სააკაშვილი შავნაბადიდან თბილისში მოდიოდა?
- ალბათ...
- ამ დროს ჟვანია უკვე გარდაცვლილია?
- ეს არ ვიცი, მაგრამ ფაქტია, რომ იმ ღამეს სააკაშვილს ავარია მოუხდა, რომელსაც ახლა თავის თავზე მისი მძღოლი იღებს...
- ხათუნა, მართალია, ყველაფერი ეს ვერსიაა, მაგრამ შენი აზრით, თუ სააკაშვილს ავარია შეემთხვა, პირველად გია ბარამიძეს რატომ დაურეკა?
- მეც ეს მაინტერესებს, მით უმეტეს, რომ ყველაფერზე, მათ შორის, ისეთ ელემენტარულზეც, მაგალითად, “ფისი-ფისი” მინდა და ტუალეტი სადააო, ვანო მერაბიშვილს ურეკავდა. საერთოდ, მიშას და ვანოს ძალიან უცნაური ურთიერთობა ჰქონდათ და თუ ვანოს არ შეეკითხებოდა, გადაწყვეტილებას არ იღებდა. ალბათ, ვანოს ერთგულებაში ძალიან დარწმუნებული იყო. ვანო ნამდვილად ის პიროვნებაა, რომელსაც სააკაშვილისთვის პრობლემების მოხსნა შეეძლო, რადგან ექსტრემალურ სიტუაციაში კარგად აზროვნებს...
- მერაბიშვილი “ნაციონალების” ფრაქციაში თავისი ნებით შევიდა?
- კი. მერაბიშვილი პარლამენტის წევრიც მიშას ქვოტით გახდა. ვანო, ზურაბ ადეიშვილის მსგავსად, იმთავითვე მიშასი იყო...
- მერაბიშვილის გახმაურებული წერილი, რომლითაც, პრაქტიკულად, “მოქკავშირის” ღია დაშლა დაიწყო, გახსოვს?
- რა თქმა უნდა...
- წინასწარ იყო გათვლილი, რომ მერაბიშვილი გააქტიურებულიყო?
- ვფიქრობ, აშშ-ში ეძებდნენ პიროვნებას, რომელიც შევარდნაძის წინააღმდეგ გაილაშქრებდა... ეტყობა, ტაქტიკა იყო შემუშავებული, რომ მოქმედ პრეზიდენტზე დარტყმა დაწყებულიყო. სწორედ ამავე პერიოდში ფეხს “კმარაც” იკიდებს. სხვათა შორის, ბზეჟინსკის მეც შევხვდი.
- მარტო?
- არა, გიორგი მარგველაშვილთან ერთად...
- რომელ გიორგი მარგველაშვილთან, ახლა პრეზიდენტი რომაა?
- დიახ...
- აშშ-ის პრეზიდენტის ყოფილ მრჩეველთან შეხვედრა ვინმემ დაგავალათ?
- არა... აშშ-ში ჩვენმა დელეგაციამ ბრიფინგი გამართა და “აღორძინებაზე” ცოტა მწვავე გამოსვლა მქონდა, გურამ ჩახვაძესთან შეკამათებაც მომივიდა. ბრიფინგის შემდეგ მითხრეს, რომ ერთ-ერთ ქალბატონთან ვახშამზე ვიყავი მიწვეული, სადაც ბზეჟინსკი, მისი მეუღლე და ვაჟიც იქნებოდნენ... მოკლედ, მე და გიორგი წავედით...
- გიორგი დელეგაციის წევრი იყო?
- დიახ, დენი კუნინმა მიგვიწვია... სხვათა შორის, გიორგის “ენ-დი-აი”-დან ამერიკელებთან კარგი ურთიერთობა აქვს და მეცინება, როცა ამბობენ ხოლმე, პოლიტიკასთან ახლოს არააო. გიორგი კარგი და გაწონასწორებული პიროვნებაა...
- მოკლედ, შეხვდი ბზეჟინსკის...
- ჯერ სუფრასთან ვისაუბრეთ და გარკვეულ პიროვნებებზე - ზვიად გამსახურდიასა და მერაბ კოსტავაზე ჩემი მოსაზრება აინტერესებდა. ზვიადზე, იუნგის თეორიის მიხედვით, რომელიც არქიტიპებს ეხება, ისეთი პასუხი გავეცი, რომ ტაში დამიკრა.
- ასეთი რა უთხარი?
- ზვიადი ქართველებისთვის იმ გმირის ხორცშესხმული არქეტიპია, რომელსაც საქართველო უნდა გაეთავისუფლებინა-მეთქი. ცოლმა ჰკითხა, არქეტიპი რა არისო და ბზეჟინსკიმ აუხსნა. ბოლოს, ვუთხარი, იმ რანგის პოლიტიკოსი არ ვარ, რომ ზვიადის პიროვნება შევაფასო. უბრალოდ, ვიცი, რომ ის საქართველოს ისტორიაში ისე დარჩება, როგორც ეროვნული გმირი-მეთქი... ამის მერე საუბარი სხვა ოთახში გავაგრძელეთ, სიტყვა აფხაზეთის ომზე ჩამოვარდა და ის დამემართა, რაც ამ თემაზე საუბრისას მემართება ხოლმე და, ალბათ, სწორედ ამით გადავირჩინე თავი, რომ ვანო მერაბიშვილის ნაცვლად ის ინტერვიუ არ მივეცი...
- რას გულისხმობ?
- ისე დაწერე, როგორც გეუბნები... მოკლედ, აფხაზეთის ომთან დაკავშირებით არასოდეს ვპოლიტიკოსობ, ვქართველობ და სიცოცხლის ბოლომდე ასე იქნება და როცა ამ ომს ვაფასებდი, ბზეჟინსკიმ შემაწყვეტინა და მითხრა, აფხაზეთი გაყიდეთ, ომი არ იცითო. ახლაც ჩამესმის მისი სიტყვები: გმირია ჩეჩენი ხალხი, აი, ვინ იცის ომი, აი, ვინ იომა ბოლომდე, თქვენ არ გიომიათ! ვეღარ მოვითმინე და ვუპასუხე, ამ ომის ფსიქოლოგიას, ალბათ, არ ჩაწვდომიხართ, ჩვენ ჩვენს სისხლსა და ხორცს, განაყოფს ვებრძოდით, რომელსაც რუსეთი იყო ამოფარებული და ამიტომ, ბრძოლა, პოლიტიკურად, იმთავითვე წაგებული გვქონდა. ჩეჩნები კი, რუსებს ებრძოდნენ-მეთქი... საუბარში ვერ ავყევი...
- ესე იგი, გამოცდა ვერ გაიარე...
- არ ვიცი... რაღაც ვიდეოკასეტა გამომატანეს...
- რა კასეტა?
- ის ქალბატონი, ვის სახლშიც შევხვდით, 90 წლის იყო და ამ კასეტაზე მისი მშობლების სვანეთში ვიზიტია ასახული...
- სააკაშვილის ავტოავარიას დავუბრუნდეთ - რატომ დაურეკა ბარამიძეს და არა - მერაბიშვილს?
- გია ძალიან მიყვარს დ მენატრება.
- ?!
- წლები გადის და ერთმანეთი არ გვინახავს. მე ის გია მიყვარს, რომელთან ერთადაც წლები გამოვიარე... ჩემი ვერსიით, როცა საბურთალოს ქუჩაზე იმ სპექტაკლის “დალაგება” მიდიოდა, რომელიც საბოლოო ჯამში, ვერ გაათამაშეს, გია იქ არ უნდა ყოფილიყო...
- ხათუნა, შეკითხვები ვასილ მაღლაფერიძესთან არ გაქვს?
- არა.
- არც საბურთალოს ქუჩაზე დაქირავებულ ბინასთან დაკავშირებით?
- არა... ეს ვასიკოს ბინა არაა და ძაძამიას ჰქონდა ნაქირავები... ჯერ ერთი, ვასიკოს გუბერნატორად დანიშვნა, ასე რომ ატრიალებენ, ზურას გარდაცვალებასთან კავშირში არაა, ზურას სიცოცხლეშივე ვიცოდი, რომ ვასიკო გუბერნატორად უნდა დანიშნულიყო, ოღონდ მცხეთა-მთიანეთში კი არა, მგონი, - სამცხე-ჯავახეთში.
- ეკა კიკიანი, ვისგანაც ბინა იქირავეს, როგორც ითქვა, მაღლაფერიძის აქტივისტი იყო...
- ვასიკო კიკიანს, უბრალოდ, იცნობდა... საერთოდ, ამ თემებში ასე ღრმად ვერ მივდივარ... სხვათა შორის, ვასიკომ ტელეფონით მითხრა, რომ რაულს ზურასთან შეხვედრა უნდოდა... ვუთხარი, რომ ეს ინტერვიუში ეთქვა და თქვა კიდეც...
- შენი აზრით, ბარამიძე და გოგორიშვილი იმას არ ამბობენ, რაც იციან?
- ვფიქრობ, რომ ასეა...
- ასეთი რა იციან?
- კითხვის ნიშნის ქვეშ არავის ჩვენება არ უნდა იყოს... მათ იციან, რომ ზურა გაზით არ გაგუდულა!..
- ხათუნა, ძალიან ბევრზე ბევრი რამ იცი...
- (იცინის) ჩემს თავზეც ბევრი ვიცი...
- ჭორების მსხვერპლიც არაერთხელ გამხდარხარ...
- ასეა... სხვათა შორის, არავის ახსოვს, რომ პირველი ვიყავი, ვინც გოჩა ესებუასთან შევიდა... ოთხივე მძევალს ხელები ზურგს უკან ჰქონდა შეკრული და დივანზე იჯდა... გოჩამ ავტომატი გადატენა და საფეთქელზე დამადო...
- რატომ?
- ჩემი მისვლის მიზანი ის იყო, რომ დამერწმუნებინა, მხარდამჭერები არ გყავს-მეთქი. როცა ეს ვუთხარი, მკითხა, რატომო. მივუგე, გოჩა, ხალხი ძალიან დაღლილია, სამეგრელოს ჯერ “მხედრიონმა” გადაუარა, მერე ზვიადისტებმა გადმოუარეს-მეთქი და აღარ გამაგრძელებინა... გვერდით “პუშკინა” ეჯდა და ის რომ არ ყოფილიყო, ალბათ, მესროდა... ამის მოწმე დარეჯან კვარაცხელიაცაა, რომელმაც ყველაფერი ეს, მგონი, გადაიღო კიდეც... “პუშკინამ” ყვირილი მეგრულად დაიწყო... მე კი, ჩავილაპარაკე, შენს გადასარჩენად ორი შვილი, ეტყობა, იმიტომ დავტოვე, რომ შენ მოგეკალი-მეთქი.
- ეს ქართულად თქვი?
- კი... ამ სიტყვების მერე გაჩერდა და კიდევ ნახევარი საათი ვილაპარაკეთ...
- ესებუასთან მაინცდამაინც შენ რატომ გაგაგზავნეს?
- იმიტომ, რომ მასთან შეხვედრის შანსი მქონდა, თუმცა ამის შესახებ მხოლოდ ზურაბ ჟვანიამ იცოდა... მერე კი, ზუგდიდში საგანგებო პრესცენტრიც შევქმენი... სხვათა შორის, ხელის გულზე მოსკოვის ტელეფონის ნომერი დავიწერე და თბილისში ჩამოვიტანე... როგორც მერე ჯემალ გახოკიძემ მითხრა, ეს ნომერი გურამ აბსანძეს ეკუთვნოდა... გოჩა ძალიან დათრგუნული იყო... საგანგებო პრესცენტრი შევარდნაძემ დამახურინა - დამირეკა და მთხოვა... მერე, თბილისში რომ ჩამოვედი, შემხვდა კიდეც - ძალიან თბილად შემხვდა და მითხრა, მომიყევი, რა ხდებოდაო. გამეღიმა, ბატონო ედუარდ, ოღონდ ყველაფერი ასე კარგად დამთავრდეს თუ უნდათ, თქვენმა უშიშროებამ და შსს-მ თავზე სულ ჯოხები გადამამტვრიონ-მეთქი. გაიცინა, ხელზე მომეფერა და ოჯახის ამბები გამომკითხა...
- ...ჟვანიას სიკვდილი ვინ შეგატყობინა?
- ჩემმა ძმამ...
- რეაქცია გახსოვს?
- რომ მითხრა, ჟვანია მოკვდაო, რატომღაც საკრებულოს მაშინდელი მდივანი, ზურაბ ჟვანია მეგონა და მივუგე, უი, ცუდია-მეთქი. საერთოდ, მე ვარ ადამიანი, რომელიც ისეთივე განწყობით იღვიძებს, როგორითაც იძინებს, მაგრამ იმ დილას უცნაურად გამეღვიძა და ჩემს ძმას ვუთხარი, თავი გამანებე-მეთქი. ტელეფონი რომ გავთიშე, ინსტინქტურად ტელევიზორი ჩავრთე და ზუსტად ამ დროს საგანგებო ბრიფინგი იწყებოდა... მერე, მგონი, დავვარდი... აღარაფერი მახსოვს...
ვანო, გინდა, სიმართლე გითხრა, თუ როგორი განცდა მქონდა? - ზურა ძალიან მეცოდებოდა და მეგონა, რომ ყველაფერი, მათ შორის, ჩემს ცხოვრებაშიც, ყველაფერი დამთავრდა! 24 საათის განმავლობაში არაფერზე მიფიქრია...
მახსოვს, სოფოსთან, ზურას კარის მეზობელთან ვისხედით და მოქმედი პოლიტიკოსების 90 პროცენტთან რეკავდნენ და სააკაშვილი ყველას სათითაოდ ხვდებოდა.
- რა მიზნით?
- აბა, რა ვიცი...
სხვათა შორის, პირველი, ვინც რაღაც უხერხულ თემაზე ლაპარაკი იმავე დღეს დაიწყო, მამა გაბაშვილი იყო...
- გვამი ნახე?
- დასაფლავების დღეს, დილის 8 საათზე, ზურას სახეზე მაკიაჟი გავუკეთე...
- დაზიანებები შეამჩნიე?
- ტუჩზე ძალიან უცნაური დაზიანება ჰქონდა... დანარჩენი არაფერი შემიმჩნევია... სხვათა შორის, კობა ხარშილაძე სახლში ზურას ცხედრის მოსვენების შემდეგ მოვიდა. მივეფერე და ვკითხე, ტუჩზე რა აქვს-მეთქი. მიპასუხა, ხელოვნურ სუნთქვას ვუტარებდი და მე დავუზიანეო...
- შენი აზრით, ტუჩზე მიყენებული დაზიანება შეიძლება, დარტყმის შედეგი ყოფილიყო?
- არ ვიცი... შეიძლება, ელექტროშოკი... ვანო, ექსპერტი ხომ არ ვარ, ასეთ შეკითხვებს რომ მაძლევ?
- ხათუნა, საფერფლის მომენტს გამორიცხავ?
- არა... კეფაზე ტრეფანაციის ნაკერი იყო... მარჯვენა მხარეს კი, სილურჯე და შეზნექილობა შეიმჩნეოდა...
- ამბობენ, რომ პროზექტურაში ტრეფანაციას ხათუნა გოგორიშვილი ესწრებოდა...
- არ ვიცი... ხათუნას ტელეფონით რამდენჯერმე ველაპარაკე, მაგრამ პროზექტურაში არ იყო... სხვათა შორის, პირველად სიგარეტის თემაზე ლაპარაკი მარინა მოლოდინმა დაიწყო...
- ჟვანიას გარდაცვალების დროს გაზისა და ნავთობის კორპორაციაში მუშაობდი, საიდანაც 2013 წლის 2 ოქტომბერს გაგათავისუფლეს... წლების განმავლობაში, მიშას საწინააღმდეგო აქციების ავანგარდში იდექი... “ნაციონალები” რატომ გინახავდნენ?
- 26 მაისს მეც მცემეს და ჩემი შვილებიც...
- შენი ეშინოდათ და ხმას ამიტომ არ გცემდნენ?
- (დუმს) არ ვიცი... შეიძლება, არ ახსოვდათ, რომ ვმუშაობდი...
- კარგი, რა... ამბობენ, რომ თითქმის ყველა ფინანსურ მაქინაციას “ნაციონალები” ამ კორპორაციით აკეთებდნენ და რას ჰქვია, აღარ ახსოვდი?
- მსგავსი არაფერი ყოფილა...
- სააკაშვილი ბოლოს როდის ნახე?
- ზურას დასაფლავების დღეს...
ვანო, ერთ რაღაცას გეტყვი, ოღონდ არ დაწერო, თუმცა... თუ გინდა, დაწერე...
- დავწერო თუ არა?
- დაწერე: ვანო, შენ ხომ ჩემი და დათო ტყეშელაშვილის ურთიერთობა იცი? ჰოდა, ბოლომდე დათო მინახავდა... სხვათა შორის, 26 მაისის მერე, არ მელაპარაკებოდა, მაგრამ აკონტროლებდა, რომ მემუშავა. ისიც ვიცი, რომ მიშამ მთავრობის სხდომაზე რამდენჯერმე დასვა საკითხი, ხოფერიას ნავთობში რა უნდაო...
- ხათუნა, ყველაზე სკანდალური მამხილებელი მასალა ვისზე გაქვს?
- რაღაც ყველაზე ვიცი, მაგრამ არასოდეს არც ვიტყვი და არც დავწერ... ისე არასოდეს გავბრაზდები, რომ ჩემი ცხოვრების განვლილი ეტაპი ანგარიშსწორებისთვის გამოვიყენო!
- “ოცნებასთან” რატომ მიხვედი?
- არ მივსულვარ - 2007 წლიდან, სულ ავანგარდში ვარ - მცემდნენ კიდეც, მაგრამ ამაზე არასოდეს მილაპარაკია. “ნაციონალების” წინააღმდეგ ბრძოლა ჩემთვის დღესაც სულიერებაა...
- დაგრჩნენ მეგობრები, რომლებმაც არ გიღალატეს?
- ყველასთან, მათ გარდა, ვინც “ნაცმოძრაობაშია”, ყოველდღიური ურთიერთობა მაქვს!
მართალია, გარკვეული პირონებები არ მომწონს, მაგრამ თუ დასჭირდება, “ოცნების” გვერდით კიდევ დავდგები. ჩემთვის მართვის ზოგიერთი მეთოდიც მიუღებელია და დათო ბერძენიშვილს ვეთანხმები, რომ არ შეიძლება, თვითმმართველობასა და საკადრო პოლიტიკას სუს-ი წარმართავდეს, თუმცა ეს უწყება ძლიერი უნდა იყოს. კომუნისტებმა ქვეყნის მართვა თავდაპირველად “ენ-კა-ვე-დე”-ს დახმარებით სცადეს, მაგრამ ქვეყანა უკან წავიდა და სტალინი იძულებული გახდა, რომ ციხეებში ე.წ. კანონიერი ქურდების ინსტიტუტი შეექმნა. სახელმწიფო პოლიტიკოსებმა უნდა მართონ, თორემ სხვანაირად არაფერი გამოვა. არ შეიძლება, ყველგან სუს-თან მოთანამშრომლე ადამიანები ინიშნებოდნენ!
- ...ხათუნა, ის უხერხული ქეისი, რომელიც ჟვანია-იუსუფოვთან მიმართებაში გაჩნდა, ვინ შექმნა?
- ვფიქრობ, რომ ზურას მკვლელობა დაგეგმილი არ ყოფილა, თუმცა მის მიმართ შიში და ფრთხილი დამოკიდებულება არსებობდა.
- ისიც ფაქტია, რომ თავისი ბნელი მხარეები ჟვანიასაც ჰქონდა...
- რა თქმა უნდა... მაკიაველიდან მოყოლებული ასეა და ნურავის ექნება მცდელობა, რომ ფრთები შეისხას და ქართულ პოლიტიკაში ანგელოზად მოგვევლინოს. ჭუჭყის, ჭაობისა და გარიგებების გარეშე პოლიტიკა არ კეთდება, თუმცა ზურა ყველაფერ ამას თავს უფრო სუფთად ართმევდა. შეიძლება, ვიღაც გამოეყენებინა და მერე ჩაეჩოჩებინა, მაგრამ ეს ადამიანი მაინც “მიბმული” ჰყავდა... ძალიან ცოტაა ისეთი, ვინც ზურას სიცოცხლეში უღალატა!
- ჩემი აზრით, ნინო ბურჯანაძე ჟვანიას ყოველთვის ღალატობდა...
- ნინო ზურას გუნდის წევრი იყო?
- რა, არ იყო? ბურჯანაძე ვინ შექმნა?
- რა თქმა უნდა, - ზურამ!
- წეღან თქვი, ზურას მოკვლა არ იყო დაგეგმილიო. აბა, მასზე კომპრომატების შექმნა უნდოდათ?
- ჩემი აზრით, საქმიანი შეხვედრა იყო და აფექტის მდგომარეობაში რაღაც მოხდა... ვფიქრობ, ზურა მაშინვე არ გარდაცვლილა, შეიძლება, გრძნობა დაკარგა და მიხვდნენ, რომ უკან დასახევი გზა აღარ ჰქონდათ... ზურას სერიოზული გუნდი ჰყავდა, ქვეყნის შიგნით და გარეთ სერიოზული ბერკეტები ჰქონდა და რაც მთავარია, მის გვერდით ბადრი პატარკაციშვილი იდგა და ფული ჰქონდა...
- ცუდად არ გამიგო და, ჟვანიას კარიერაში ერთ-ერთი ბნელი მომენტი სწორედ პატარკაციშვილთან მეგობრობაა...
- ვანო, ყოველთვის გახასიათებს რაღაცების პიროვნულში გადატანა...
- ხათუნა, მე ხომ პიროვნება ვარ და არა - დიქტოფონი!
- ბადრიმ ზურას ოჯახს და მის სახელს უერთგულა, რაც ბევრმა, ზურას მიერ ფეხზედაყენებულმა ვერ შეძლო...
- ერთგულებაზე არ ვლაპარაკობ...
- აბა, რაზე, ფულზე? პოლიტიკა ფულის გარეშე არ არსებობს... ბიძინა ივანიშვილს ფული რომ არ ჰქონოდა, პირველი ოქტომბერი ბიძინა ივანიშვილი არ იქნებოდა! ზურას ყველა იცნობდა და იციან, რომ ის თანხა, რაც პოლიტიკისა და, მით უმეტეს, “ნაციონალების” საპირწონედ იყო საჭირო, არ ჰქონდა...
- პატარკაციშვილი, მგონი, არ უარყოფდა, რომ “ახლებსაც” აფინანსებდა და სხვა პოლიტიკურ გაერთიანებებსაც...
- ფული ციფრებით და ნოლებით გამოიხატება...
- მოკლედ, ისევ გარდაცვალების შენეულ ვერსიას დავუბრუნდეთ: შეხვედრაზე ვინ იმყოფებოდნენ?
- ცხადია, სააკაშვილიც იქნებოდა... არ გამოვრიცხავ, რომ კონფლიქტი ზურამ დაიწყო...
- ე.წ. იუსუფოვის სცენარი სპონტანურად გაჩნდა?
- საბჭოთა კავშირის უშიშროება ამ თემებზე სერიოზულად მუშაობდა - ადამიანის ფსიქოპორტრეტს ადგენდნენ, თუ როგორ უნდა გაესვარათ... ჟვანიაზე ლეგენდები, რა თქმა უნდა, საბჭოთა “კა-გე-ბე”-დან მოდიოდა და “ნაციონალებმა” რაღაცები გამოიყენეს, მაგრამ ეს ძალიან სწრაფად დადგმული სპექტაკლი იყო - დრო მცირე ჰქონდათ და რაღაცები ვერ გათვალეს... მაგალითად, ხარშილაძე ამბობს, რომ ფანჯრიდან გადაძვრა, მაგრამ ექსპერიმენტის დროს ეს ვერ შეძლო... ზურა ჯერ დასაფლავებული არ იყო და ახალგაზრდა ბიჭებისგან დაკომპლექტებული ორ-სამკაციანი ბრიგადები დარბოდნენ და თავშეყრის ადგილებში ყვებოდნენ, თუ რა მოხდა საბურთალოს ქუჩაზე, მაგრამ მიუხედავად იმისა, რომ ზურას რეიტინგი არ ჰქონდა, საზოგადოებამ თავისი ვერდიქტი იმ წუთას დადო!
- ხათუნა, “ოცნების” პროკურატურამ ჟვანიას მკვლელობა რომ ვერ დაადასტუროს, მაშინ?
- ვანო, გაგიგია, რომ ოჯახს ან ახლობლებს ეთქვათ, პროკურატურამ დადოს დასკვნა, რომ ზურა მოკლულიაო? ჩვენ ვითხოვთ, რომ პროკურატურამ საქმე დახუროს... ორი წლის წინ, რემა დეიდამ წერილი გამოაქვეყნა, სადაც ამბობს, “ნაციონალებმა” ყველაზე მეტი ის დამიშავეს, რომ საქმის დამოუკიდებლად გამოძიების საშუალება არ მოგვცესო... საქმეს იმიტომ ვერ ხურავდნენ, რომ თეთრი ძაფით იყო შეკერილი. ყველაზე დიდი კითხვის ნიშანი სწორედ საქმის არდახურვაა!
